12 businessmodellen voor een toekomstbestendige onderneming

De laatste jaren duikelen de superlatieven over de noodzaak van veranderende business modellen over elkaar heen. Traditionele organisaties moeten op de schop en op zoek naar nieuwe methoden om geld te verdienen, “de oude aanpak werkt niet meer”. Een worsteling waar menigeen bedrijf mee te maken heeft. Welke modellen zijn er precies en wat kunnen de voor- en nadelen zijn?

In dit artikel vind je met 12 businessmodellen en voorbeelden een greep uit de mogelijkheden. De belangrijkste conclusie? De kracht zit in de combinatie!

1. Subscription model

Dit businessmodel is de laatste jaren niet meer van de -vooral tech- markt weg te denken: het subscription model. Denk aan SaaS oplossingen, Beautybox, Boldking en HelloFresh. Al deze bedrijven binden klanten door middel van een abonnementsvorm. Is dit dan zo vernieuwend? Nee, integendeel. Denk maar aan de Donald Duck die lange tijd ook via een dergelijk abonnementsvorm op de mat is gevallen. 

Het vernieuwende zit in het feit dat producten nu worden aangeboden op basis van gebruik en gemak in plaats van  bezit of aankoop. Het voordeel van een dergelijk model is absoluut de terugkerende omzet. Nadeel zou kunnen zijn de drempel om voor langere tijd een abonnement af te sluiten. Transparantie in voorwaarden is dus vereist.

2. Advertentiemodel

Het advertentiemodel is groot geworden door radio en TV, eninternet zette het succes ervan in rap tempo door. Er zijn internetbedrijven die hun bestaansrecht ontlenen aan advertentie of reclame inkomsten. Voor nieuwe toetreders is het meest gelopen pad het vinden van een nichemarkt, om vervolgens daar de content en reclame uitingen op toe te spitsen. Voor specifieke aanbieders kan de advertentieruimte interessant zijn. De markt is op dit moment wel erg vol geraakt en uitsluitend advertentie inkomsten zijn vaak onvoldoende voor een schaalbaar model. De uitschieters daarentegen zijn bijvoorbeeld de beginjaren van Facebook, Yahoo! en Myspace. Deze partijen zijn in staat gebleken de massa aan te spreken.

3. Affiliatie model

In dit model verkoopt partij A de producten van partij B in ruil voor een commissie of een percentage van de omzet. Zij zijn nooit eigenaar van het product. Hiervan zijn diverse voorbeelden te vinden waaronder vergelijkingssites voor telefonie, verzekeringen etc. Een ander bekend voorbeeld is het ‘Affiliate Partner Network’ van Bol.com waarmee diverse andere partijen inkomsten genereren voor de online groothandel. Offline voorbeelden van affiliatie zijn de intermediairs zoals werving- en selectiebureaus. Offline heeft dit model veel terrein verloren.

4. Brokerage model

Synoniemen voor dit model zijn natuurlijk onze eigen Marktplaats en eBay. De essentie van het model is dat de aanbiedende en kopende partij zelf de prijs bepalen waarbij de intermediair kan ondersteunen bij de transactie. Werkspot.nl en de Hoofdkraan.nl zijn andere interessante voorbeelden die op deze wijze de werving en selectiemarkt hebben  veranderd. Hiermee verschilt dit model van het affiliate model.

5. Lokaas model

Iedereen kent wel de goedkope printer die uiteindelijk toch wel prijzig blijkt te zijn wanneer je de cartridges wilt vervangen. Dit model is vooral in apps vaak toegepast. Een betaalde app die vervolgens weer vraagt om extra kosten wanneer er meer functionaliteiten worden gevraagd. Wordt ook vaak toegepast in combinatie met het advertentiemodel.

6. Direct sales model

De kracht van dit model is het kunnen uitschakelen van de “middle man”. Dell computers is  groot geworden door direct aan klanten te leveren met een zeer vroeg klant ontkoppelpunt. Op deze manier is maatwerk mogelijk en een lagere prijs voor de eindklant. 

Het 3D printen geeft dit model een nieuwe impuls. Denk maar aan het maken van je eigen speelgoed, bijvoorbeeld gekocht  op een   ontwerp website. Legosteentjes in je  favoriete kleur of playmobiel poppetjes met jouw bedrijfslogo. Andere concepten zijn directvandebron.nl of koopeenkoe.nl. Deze bedrijven zijn in staat geweest om direct aan de klant te leveren en daarmee de transparantie van het product te vergroten.

7. Franchise model

Eveneens een bekend business model wat vooral in groeiende markten erg succesvol kan zijn is het franchise model. Een concept of product wordt verkocht door een distributeur die dicht bij de klant zit, de cultuur kent en met hulp van de franchisegever de winkel runt. In internationaal opkomende markten erg populair en ook in eigen land nog altijd een beproefd concept. Bekendste voorbeelden zijn McDonalds en Subway.

8. Freemium model

Het model van de laatste jaren, gratis instappen voor normaal gebruik maar voor de uitgebreidere versies dienen gebruikers te betalen. Voorbeelden hiervan zijn LinkedIn, Surveymonkey, Google zelf en menig apps. Dit model lijkt erg op het lokaasmodel en wordt vaak gecombineerd met reclame en of datamodel. Ander recent voorbeeld is ChatGPT, die internationale bekendheid verwierf met de productlancering om pas later -toen iedereen aan de dienst geproefd had- een pricingmodel te introduceren. 

9. Low-cost model

Dit business model is in ongeveer elke branche te vinden: markt veroveren door de goedkoopste te zijn. Het is ook meer een prijsstrategie dan een business model. Voorbeelden zijn de Aldi, Ryanair en Easyhotel. Lekker duidelijk en transparant, goedkoop in de basis en wil je extra betaal je meer.

10.  Data model

Eén van de meest populaire modellen vandaag de dag is het datamodel Nielsen, Axiom, Google, Facebook, Twitter verzamelen allen data die ze vervolgens verkopen aan iedereen die meer inzicht wil in haar klanten om producten of diensten aan de man te brengen. De combinatie met dit model wordt steeds vaker gemaakt omdat er steeds meer data beschikbaar is en er door betere analyse waardevolle informatie van gemaakt kan worden. Vooral het kunnen koppelen van systemen gaat makkelijker dan voorheen, met gedetailleerde informatie tot gevolg. Denk bijvoorbeeld aan nauwkeurige locatiebepaling en zoekgedrag. Google Flu Trends en Google Now zijn twee voorbeelden waarbij duidelijk wordt dat de data die we met z’n allen verzamelen heel waardevol kan zijn.

11. Transactie model

En als één na laatste het traditionele verkoopmodel, een product, dienst of service verkopen zoals boeken, auto’s kleding, de kapper etc. waar ook ter wereld. Steeds vaker in combinatie met een ander business model of aangekleed op eigentijdse wijze.

12. Hybride model

Tot slot, het hybride model. Denk aan Spotify, dat strikt genomen een broker model is, maar ook Freemium, low-cost, advertising, subscription en hoogstwaarschijnlijk ook data. Uber behoort ook in dit rijtje net als een Facebook en Airbnb. Nu hoeft niet elk business model de nieuwe Uber te worden maar de kracht van een nieuw concept zit in het slim kunnen combineren van verschillende business modellen en het kunnen creëren van de juiste balans tussen klantwaarde en organisatiewaarde.

Een krachtig businessmodel profiteert van best of all worlds

Elk model heeft weer een andere invalshoek die de kijk op het eigen business model kan doen verhelderen. Soms is het veranderen van het model in een specifieke branche voldoende om de concurrentie te verrassen. Denk hierbij aan Uber, Dell, HelloFresh en Ryanair. Buiten Uber bieden de overige organisaties veelal hetzelfde product in een ander jasje of brengen ze het product op een andere wijze naar de klant. 

Het is dan ook de moeite waard om je business model regelmatig aan een frisse blik te onderwerpen. Welke nieuwe -of aanvullende- mogelijkheden biedt je organisatie? Waar liggen de grootste kansen om je marktpositie te versterken? Soms maakt zelfs de kleinste aanpassing het grootste verschil voor je klanten.